
–
මුලාශ්ර – අන්තර්ජාලය, මිනමාටා සම්මුති වාර්තාව, මිනමාටා සිදුවීම් අධ්යන වාර්තාව (2012 )






වලාකුළු පොරවගෙන නිදාසිටි හිරු
ඇහැරෙයි,
සඳ පාන්දර හැදූ
උණු තේ හාද්දක් ලැබ,
ඇකිළුණු කමිස ඉස්තිරික්ක වෙයි.
දවස දිගහැරෙයි.
වලාකුළු පොරවගෙන නිදාසිටි හිරු
ඇහැරෙයි,
සඳ පාන්දර හැදූ
උණු තේ හාද්දක් ලැබ,
ඇකිළුණු කමිස ඉස්තිරික්ක වෙයි.
දවස දිගහැරෙයි.
හවස ප්රැක්ටිස්;
“මං එන්නම් කලින්,
එන්නෙපා ගේට්ටුවෙන් එළියට
මං එනකම්.”
සිවු සක රියක
පහසුවෙනි වලාකුළ –
හිරු කෝච්චි පා පුවරුවක,
එල්ලී යන අතර-
ගෙවා දමමින් දවස –
වළාකුල අර –
පාවෙන ලස්සන ;
හිරු දුවන අතර ෆයිල් කවරතර .
“පුතා කෑවද?
ඔක්කොම ගත්තද ?
ත්රීවිල් එකක යමු –
මහන්සියි නේද?” .
සඳ උයා ඇත
පරිප්පුවකුත් බතකුත් ;
පිරී යයි වළාකුලක්
බත් කටක් කවන්නට
ඉර කන පරිප්පුව දැක දැක ….
ටිකකින්..
නිදා වැටේ වලාකුළ
සඳ උරහිසක් බදාගෙන
———————————————
බදාගෙන වාගේ ගෙවූ
බදාදාව ගෙවෙයි –
බාදාවක් නැතිව සමහරවිට බ්රහස්පතින්දාත්,
ඇතැම් විට සිකුරාදාත් –
එහෙත් කවදා හෝ අතහැරෙයි.
තවත් පුතෙකු අත අල්ලාගෙන
ඇවිද යන දවසක –
හවසක
ඔබත්,
ඇවිදින්නට වාරුවක් ඉල්ලයි. .
තාත්තේ
ආදරෙයි
දුකයි.
කණ්ණාඩියෙන් බැලුවම
අඳුනන්න පුලුවන්ද ?
රැළි වැටිල හම ;
නැත්නම් තාම මතක –
බැංකු යන එකද
ඔසරි ඇඳගෙන? .
.
ඒ ඉන්නෙ තාත්තා –
කළු කබායක් ඇඳගෙන –
කළු සුදු පින්තූරෙක
අම්මා ළඟින් හිටගෙන
පනස්ම පහක් අවුරුදු
ඒක මතකද ?
ගිහිනුත් පහක් හෙටට ! .
.
එක අතකින් හොඳයි අම්මා
හැමදේම අමතකම වෙන එක –
හුඟක් ලේසියි එතකොට –
ඔබට ඔබවත් අමතක එක
මට මතක් වෙන එකයි
දුක .
සාරදායි සංකල්පයි නුවර එළියෙ මල් වත්තක මල් ගස් වටේ කැරකෙමින් නටනවා. පසුබිමින් ඇහෙන ලස්සන සංගීතෙට මල් වත්තෙ මලුත් නටනවා.
ටිකක් දුරින් ඉඳන් මේ දෙන්නගෙ නැටුම බලන් ඉන්න අයට සාරදාව පේන්නෙත් මල් වත්තේ මලක් වගේ.
” කට් !” අධ්යක්ෂකවරයාගේ විධානයෙන් දෙන්නම නැටුම නවත්වනවා.
සති තුනක් තිස්සෙ නුවර එළියේ තිබ්බ ෂූටිංවලින් පස්සෙ කට්ටියම කොළඹ බලා පිටත්වෙන ගමන් මේ. හොටෙල් එකේදි ඇඳුම් මාරුකරලා ලේසි කමිසෙකුයි කලිසමකුයි ඇඳගෙන ඉන්න සාරදා වාඩිවෙලා ඉන්නේ වාහනේ පිටිපස්සෙම අසුනෙ. සංකල්ප සාරදාගෙ උරිස්සට හිස තියන් කටත් ඇරගෙන බුදි.
“නවත්තන්න.. නවත්තන්න,.. ” එක පාරටම සාරදා කෑගහපු කෑගැහිල්ලට වාහනේ එලවන ඉසුරු හයියෙන් බ්රේක් ගැහුව. සංකල්ප ඇහැරුණේ ඉස්සරහ සීට් එකෙත් වැදිලයි. වාහනේ දොර ඇරගෙන එළියට පැනපු සාරදා, පාර අයිනෙ මල් විකුණන තැනක මල් පැල තෝරනව.
එයා පාට පාට රෝසයි, පාට පාට ජර්බ්රාසුයි මල් එකින් එක බලන්නෙ හරි ආසාවෙන්.
” අද එන එකක් නෑ ඉතිං ඔතනින්.. .” සංකල්ප කියනවා. කෘ එකේ ඔක්කොමල හිනාවෙනව.
————————-
“ඔයාටනම් මේකප් ගොඩක් ඕන වෙන එකක් නෑ.. මලක් වගේ ලස්සනට ඉඳී කොහොමත්..” රටේ නම ගිය රූපලාවන්ය ශිල්පිනිය සාරදාගේ මුහුණට සාත්තුවක් කරන ගමන් කියනවා. ජනප්රිය තරුණ නිළියකගෙ මඟුල් ගේ දවසෙ එයාව ලස්සන කරන එක භාර වීම ගැන එයා ඉන්නෙ සතුටෙන්.
“මොන මල්ද බොකේ එකට ?”
රෝස, නෙළුම්, ජර්බ්රා, කානේෂන් , බේබීස් බ්රෙත් ඔක්කොම මල් ඕන… ” සාරදා කියන්නෙ පොඩි එකියෙක් වගේ.
————————-
කරුප්පයියගෙ නෝන, අලුත් මල් තවානට සාත්තු කරනව. ලොකු දූ, හැදිච්ච මල් සීරුවට කපල, නොතැලෙන්න කූඩේ අඩුක් කරනව.
රෑ රේල්ලුවෙන් කරුප්පයිය කොළඹ එන්නෙ ඒ මලුත් අරගෙන. බාන්ස් පාරෙ ඉන්න රූපලාවන්ය ශිල්පිනිය ඒ මල් එනකම් බලාගෙන ඉන්නවා.
————————-
හිල්ටන් එකේ ශාලාවක් හෙට තියෙන නළු – නිළි මඟුලට ලෑස්ති වෙනවා. මෙහෙ මේස උඩට වෙලා උජාරුවට ඉන්නෙත් කරුප්පයිය නුවර එළියෙන් ගෙනා මල්ම තමයි.
————————-
උඩරට මනමාලියක් වෙච්ච සාරදා, මලක් වගේ හිනාවේගෙන නෑදෑයො පිරිවරාගෙන එනවා. මනමාලයට ඇඳපු සංකල්ප සාරදා දිහා බලා ඉන්නේ හරි ආදරෙන්.
————————-
මල් පුරෝපු ශාලාවේ, මල් කුමාරියො පිරිවරාගෙන හිනාවෙවී ඇවිදින සාරදා එයාගේ ලොකු අම්මගේ දූ උදාරි ළඟ නවතිනව. දෙකම්මුල්වලට හාදු දී ගත්තට පස්සෙ සාරදා, මේස දිහාට අත දික් කර කර උදාරිට මොකක්ද දෙයක් කියනව. උදාරිගේ ඇසුත් මේස සරසන මල් අතරෙ සැරිසරනව.
————————-
මඟුල් ගේ ඉවරයි. මලක් වගේ පිපිච්ච මුහුණෙන් යුතුව, යහළුවන්ගෙ විහිලු තහලු ඉවසමින් සාරදායි සංකල්පයි එයාලගෙ මධුසමයට පිටත්වෙන්න වාහනේට නගිනව. වාහනේට නැගලත්, සාරදා උදාරිට අතින් සංඥාවක් කරමින් මොන මොනවදෝ කියනව. එයත් හිනා වෙවී ඔලුව වනනවා.
ජෝඩුව පිටත් වෙලා. හෝල් එකේ ඉතිරි කිහිප දෙනයි. උදාරි එයා දාගෙන හිටපු අඩි උස සපත්තු දෙක ගලවලා පැත්තකට දාල, ඔසරි පොටත් ඉනේ ගහගෙන ශාලාව පුරා එහෙ මෙහෙ යමින්, මෙතෙක් වෙලා මේස සරසපු මල් එකතු කරනවා.
නුවර එළියෙන් කොළඹ ආවට, කොළඹ රස්නෙට වඩා නුවර එළියෙ සීතලට කිට්ටු උත්සව ශාලාවේ හිටපු නිසා,ඔක්කොම මල් තාම අලුත් පාටට හිනා වේවී ඉන්නව. උදාරි ඒ මල්, පොඩි පොඩි මිටිවලට බඳින්නෙ ශාලාවෙම තිබ්බ රිබන් කෑලිවලින්.
“මොකටද ඔය? ” පොඩි නැන්දා අහන්නෙ හිනා වෙවී. “ගෙදර ගෙනියන්නද?”
“පොඩි වැඩකට..” උදාරි උත්තර දෙනව. කවදත් එයා එහෙම තමයි. කතා කෙටියි. වැඩ තමා ලොකු.
මල් මිටි උදාරිගෙ මරුටියේ පිටිපස්සේ තියෙන කාඩ්බෝඩ් පෙට්ටියක පරිස්සමට තැන්පත් වෙනවා.
“අම්මල ඉන්න.. මම ඉක්මනට මේ ළඟකට ගිහින් ඇවිත් අම්මලව ගන්නම්… ” උදාරි වාහනේට නගින්නෙ එහෙම කියමින්.
බහින ඉර අව්වේ රස්නෙ විඳිමින් යන මරුටිය, ඊළඟට නවතින්නෙ වැල්ලවත්තෙ තියෙන පරණ පන්නෙ ගෙදරක් ඉස්සරහ.
අත් නැති ගවුමක් ඇඳපු වයසක ගෑණු කෙනෙක්, වෝකර් එකට බරවෙලා වතුසුද්ද මල් කඩනව. තවත් වයසක පිරිමි කෙනෙක් රෝද පුටුවක වාඩිවෙලා හිස් බැල්මෙන් බලාගෙන ඉන්නව.
ඉස්තෝප්පුවෙ හිටපු ඔසරියක් ඇඳල, කණ්ණාඩි දාගෙන ඉන්න ගැහැණු කෙනෙක් උදාරිගෙ වාහනේ දැකල ගේට්ටුව ළඟට එනව.
“මෙත් සෙවන ” කියල ලියපු බෝඩ් එකක් ගේට්ටුවෙ ගහල තියෙනව.
—————————-
හුඟක් රෑ වෙලා. අලුත බැඳපු ජෝඩුවක්, මල් ආපු නුවර එළියෙම සුඛෝපභෝගී නවාතැනක, එකිනෙකාගෙ දෑත් අතර සුවෙන් සැතපිලා ඉන්නවා. මනමාලි මල් කළඹක් කණ්ණාඩි මේසෙ උඩ ඉඳන්, මඟුල් ගෙදරක මහන්සිය නිවාගන්නව.
මරුටියක් ගේ ඉස්සරහ නවත්තල තියෙන පුංචි බොරැල්ලෙ ගෙදරක කාමරේක, සැහැල්ලු ඇඳුමක් ඇඳගත්තු වයස තිස් ගණන්වල කාන්තාවක් හිතේ සැහැල්ලුවෙන් නිදාගෙන ඉන්නව. එයාගේ කාමරේ ජනේලෙන් එළියේ පිච්ච වැලක මල්, සුවඳ හුළං හතර අතේ පා කරනව.
—————————-
වැල්ලවත්තෙ “මෙත් සෙවන”ත් නිදි. වයසක අම්මල තාත්තල ඉන්න කාමරවල, එයාල නිදාගෙන ඉන්න හුදෙකලා ඇඳන් සමීපයේ පුංචි ලාච්චු මේසයක් තියෙනව. වෙනදට ඒ අයගෙ බෙහෙත්, වතුර වීදුරු, ඇස් කණ්ණාඩි වගේ පොඩි පොඩි දේවල් විතරක් තිබුණු ඒ මේස උඩ අද, රෝස, නෙළුම්, ජර්බ්රා, කානේෂන් සහ බේබීස් බ්රෙත් මල් මිටිය ගානෙ තියෙනව.
ඒ මල් තාම අලුත්. මඟුල් ගෙදරක ගිහින් ආපු මහන්සි පාට පොඩ්ඩක්වත් ඒ මල්වල නැහැ.
ඇත්තටම එයාගෙ නමේ බෝපෙත්තා කියල කෑල්ලක් තිබ්බෙ නෑ. කළු නූලක එල්ලපු සුරයකුයි, බෝ කොළයක හැඩයක් තියෙන පංචායුධයකුයි එයාගෙ බෙල්ල වටේ එල්ලලා තිබ්බ නිසා සමහරවිට එයාට ඒ නම වැටෙන්න ඇති.
එහෙම නැතත් කවුරු හරි එයාගෙන් නම මොකක්ද කියල අහුවම එයා දෙන උත්තරේ ඇහෙන්නෙ “බෝපෙත්තා ” වගේ.
ගිනි අව්ව අතින් මුවාකරන් බෝපෙත්තගෙ අම්ම එයාව වඩාගෙන පාර පැනල මිසිලින් නෝනගෙ ගෙදරට යනව. උදේ දහයට විතර එන මේ ගමන, දවස ගානෙම සිද්ද වෙන්න ඕන යුතුකමක් විදිහටයි මිසිලින් නෝනත් හිතුවෙ. බෝපෙත්තගෙ අම්ම මිසිලින් නෝනගෙ ගෙදර ඇවිත් බෝපෙත්තව නාවනව. සබන් පවුඩර් ගානව. සුවඳ ඉහිරෙන පොඩි එකාව ඔඩොක්කුවෙ තියාගෙන මිසිලින් නෝන බෝපෙත්තගෙ අම්ම එක්ක පොඩි පොඩි ඕපදූප හලනව.
බෝපෙත්තට අවුරුදු හය වෙන්න ඔන්න මෙන්න. ඒත් අවුරුදු දෙකක තරමටවත් මොළේ හැදිල නෑ. ඇඟ පත පොඩි, පොකුටු කොණ්ඩයක් තියෙන හරි ආදරේ හිතෙන ළමයෙක් එයා. කට ඕනවට වඩා ඇරෙන නිසයි, කට පුරාම දත් නිසයි බෝපෙත්ත අඬද්දි නම් ටිකක් අමුතු පෙනුමක් ආව. ඒත් ආදරේ අම්මෙක් ඉන්නකොට බබෙක් අඬන්නෙ මොකටද? බෝපෙත්ත හුඟක් වෙලාවට හිටියෙ හිනා වෙවී.
බෝපෙත්තගෙ අම්මත් හරි පුංචි කෙනෙක්. උස මහත නැති හරි තරුණ පාට ලස්සන ගැහැණු කෙනෙක්. බෝපෙත්තයි අම්මයි හිටියෙ මහ ගොඩක් සෙනඟ ඉන්න ගෙදරක. නපුරු පාට තාත්තෙකුයි,එයාගෙ කලින් කසාදෙන් උපන් එක එක වයස්වල ළමයි ගොඩ දෙනෙකුයි ඒ ගෙදර හිටිය. ඒ වගේම ඒ තාත්තගෙ අම්මත්. ඒ ඔක්කොම අතරෙ කැඩෙන බිඳෙන මැට්ටෙන් හදාපු පිළිම දෙකක් වාගේ සිනිඳු සියුමැලි පාට බෝපෙත්තයි, නිතරම අසනීප පාටට, ඔතෑනිවට ඉන්න එයාගෙ අම්මයි ඒ ගෙදරට නොගැළපෙන පිංතූර පොතකින් කපල අලවපු දෙන්නෙක් වාගෙ පේන එක නවත්තන්න බෑ. ඒ වගේම මනස නොවැඩෙන – එහෙමත් නැත්නම් නුහුගුණේ දරුවෙක් වදාපු නිසා ඒ අම්මයි – නුහුගුණේ දරුවයි ඒ මහ සෙනඟ ගොඩේ තනිවෙච්චි ගතියකුත් තිබුණ. මේ දෙන්න ඒ ගෙදර ගෝසාව අස්සෙ හැංගිල හිටියෙ. එයා හයියෙන් ඇඬුවොත් අම්ම බැණුම් අහනව කියල බෝපෙත්ත දැනගෙන හිටිය. ඒ දෙන්න හයියෙන් හිනා වුණේ මිසිලින් නෝනගෙ ගෙදරදි.
දවසක් පාන්දර පන්සල පාරෙ කට්ටිය ඔක්කොමල බෝපෙත්තගේ ගෙදරට දිව්ව. මිසිලින් නෝනත් කොර ඇන ඇන ඒ පස්සෙන් වැටුණ. ඇතුල් ගෙයි කාමරේක ලී ඇඳක් උඩ බෝපෙත්තගෙ අම්ම වැතිරිලා උන්න. හුස්ම ගන්න තරමෙ හෙලවිමක්වත් නැතුව. චූ දාගත්ත තෙත ජංගිය පිටින්ම බෝපෙත්ත අම්ම වැතිරිල ඉන්න ඇඳට නගින්න දෙතුන් පාරක් උත්සාහ කළා. බිම වැටුණ. ඇඳ වටේ වටවෙලා ඉන්න කට්ටියගෙ බෙරි වුණු මුහුණු දිහා බලාගෙන බෝපෙත්ත බෑඟිරි ගහල අඬන්න පටන් ගත්ත. ගෙදර ලොකු ගෑණු ළමය බෝපෙත්තව ඇදල අරන් කිහිල්ලෙ ගහගෙන කාමරෙන් එළියට යන ගමන් තදින් කන මිරිකුව.
මළ ගෙදර දවස් හරි ඉක්මනට ගෙවුණ. මිනිය තියෙනකම් බෝ පෙත්ත මිනී පෙට්ටිය ගාව බිම වැතිරිල උන්න. වරින්වර එහෙ මෙහ යන ට්රේවලින් ඔරේන්ජ් බාර්ලි බිව්ව. අන්තිමට ඔරේන්ජ් බාර්ලි අල්ලපු මනුස්සය ඒ පැත්තට ආවෙත් නෑ.
බෝපෙත්ත සීතලට පොළොවෙ දිගාවෙලා උන්න. කන්න දෙන්න කෙනෙක් හිටියෙත් නෑ. කාටවත් බෝපෙත්ත ගැන බලන්න වෙලාවක් තිබ්බෙත් නෑ. එක පාරට සෙනඟ වැඩිවෙලා බෝ පෙත්ත පෑගෙන්න ගත්ත. බෝපෙත්ත “අන්නේ …අන්නේ …” කිය කිය අම්මව හොයමින් සෙනග අතරෙ එහෙ මෙහෙ ගියා. ටිකකින් සෙනඟ අඩුවුණා. අම්ම නිදන් උන්නු පෙට්ටියත් නෑ.
හරි ඉක්මනට කාලෙ ගෙවුණ. කවන්න කෙනෙක් නැතුව බෝපෙත්ත හාමත් වෙන්න ගත්ත. පස්සෙ තනියෙම බත් කන්න ඉගෙනගත්ත. බිම වාඩිවෙලා කකුල් දෙක මැද්දෙ ප්ලාස්ටික් පිඟානක දාල තිබ්බ සුදු බතුයි – පරිප්පු ටිකකුයි ඇටෙන් ඇටේ අහුලලා කටේ දාගෙන එක පාර ගිලින්න පුරුදු වෙන්න වුණා.
ප්රමාණෙට වඩා ඇරෙන කට නිසා බත් හැමතැනම හැලෙන්න ගත්ත. ඒ වගේ වෙලාවට ලොකු අක්ක – අත්තම්ම – මේ කවුරු වුණත් ළඟින් යන ගමන් තරු විසික් වෙන තාලෙට ඇලේට පයින් ඇනගෙන ගියා. කැරළි කෙස් අස්සෙන් ඔලුව ගෙඩි ගැහුණ. ටොකු ඇනලම ලොක්කිගෙ ඇඟිලිවල කරගැට ආව.
දවසක් ගෙදර පඩියක් හදන්න ආපු මේසන් බාස් උන්නැහෙ බෝපෙත්තව ඉල්ලගත්ත. ගෙදර අයත් බෝපෙත්ත මේසන් බාස් උන්නැහෙගෙ අත් උදව්වට දුන්න. ඇත්තටම කිව්වොත් බෝපෙත්ත මේසන් බාස් උන්නැහෙගෙ පස්සෙන් වැටුණ. දෙන අත් උදව්වක් නැති වුණත් බාස් උන්නැහෙ වැඩ කරන්න ගිය තැන්වලින් බෝපෙත්තට කන්න බතුයි – කරුණාවයි ලැබුණ.
“ඕකව මම අඬගහගන්නෙ වැඩට නෙමේ .. එදා මං එහෙ ගිය වෙලාවෙ බලාගෙන ඔයි කොල්ල බත් උලකට විඳින දුක.. මගෙත් එක්ක ආවොත් අඩුම ගානෙ වේලක්වත් බඩ පිරෙයි… ” බාස් උන්නැහෙ වාත අමාරුවෙන් දුක් විඳින මිසිලින් නෝනා එක්ක කියල තිබ්බ.
බත් කන වෙලාවට පයින් ඇනගෙන යන්න කෙනෙක් නැති එකම මදැයි.
සිංහල අවුරුද්ද ආව. හැමෝම නැකතට කැවුම්ගෙඩියි කිරිබතුයි කද්දි බෝපෙත්තව ගෙදරින් එළියට දාල දොර වහල ගෙදර අය අවුරුදු කෑම මේසෙ ඉඳුල් කළා. ටොමිය කන්පට ගැහුව. රතිඥ්ඥ පුපුරද්දි බයට බෝපෙත්තට චූ ගියා. ටිකකින් පොඩි අක්ක ඇවිත් ප්ලාස්ටික් පිඟානකට කිරිබත් කෑල්ලකුයි, ලුණු මිරිස් තලියකුයි, කොකිසකුයි දීල ගියා, ටොමියත් එක්ක බෙදාගෙන කන්න.
ඔහොම ඔහොම දවස් ගත වුණා. පෝය දවසක මහ ගාලගෝට්ටියක් ඇහෙන්න ගත්ත. “අන්නේ …අන්නේ …” කියල බෝපෙත්ත අඬනව ඇහුණ.
“හැමදාම කියනව පැදුර තෙමන්න එපා කියල… ” පැදුරක් වැටට උඩින් විසිවෙලා ඇවිත් පාරට වැටුණ. පොඩ්ඩි ඇවිල්ල පැදුර උස්සල ආයෙත් වත්තටම දැම්ම. ටිකකින් මහ ගින්නක්. පැදුරක් ගිනි අවිලුණා. කොට්ටෙකුත් පියාඹල ඇවිත් ඒ ගොඩටම වැටුණ.
“ඕකව උස්සල දාපියව් මේ ගින්නටම.. ” තාත්තගෙ කටහඬ.
නිල් වෙන්න ගුටි කාල, තොල පුපුරලා ලේ ගලමින් හිටි බෝපෙත්ත අඬ අඬම පාර දිගේ උඩහට දිව්ව. කබර සයිමන්ගෙ කඩේ අගුවෙ වාඩිවෙලා ඉකි ගගහ හිටිය මිසක් දවසටම මුකුත් කෑවෙත් නෑ. අන්තිමට එතනම නින්ද ගිහින්.
සිල්ගන්න ගිහින් හිටපු මිසිලින් නෝන හවස් වෙලා ගෙදර ආව. බෝපෙත්තලයි ගෙදර ගාලගෝට්ටිය එයා දැනගත්තෙ රෑ නිදි පැදුරෙදි. කකුලෙ අමාරුවත් නොතක මිසිලින් නෝන හැදුවෙ රෑම එහෙ යන්නයි. ඒත් දූ අම්මව නවත්තගත්ත. ගමේ අය බෝපෙත්ත ගුටි කද්දි බේරගන්න එනවට බෝපෙත්තගෙ තාත්ත කැමති නෑ. ඒ වෙලාවට එයා බෝපෙත්තගෙ අම්මව මතක් කරල බනින්නෙ ගමේම මිනිස්සුන්ව පාවල දීල. බෝපෙත්ත බේරගන්න එන නිසාම මිසිලින් නෝනා එක්ක බෝපෙත්තගෙ තාත්ත හොඳටම තරහයි. ඒ නිසා මේ රෑ එහෙ යන්න එපා එපාමයි කියල මිසිලින් නෝනගෙ දූ අම්මට කිව්වා. ඒ නිසා එළිවෙනකම් ඉන්න මිසිලින් නෝනත් හිතුව.
එළිවෙද්දි බෝපෙත්ත නෑ. කලින් දවසෙ ගුටි කෑවට පස්සෙ කොහෙ ගියාද කවුරුත් දන්නෙ නෑ. “කොහෙ හරි ඉඳල එයි.. අනේ ඒත් ඌ බඩගින්නෙ ඇත්තෙ.. ” පපුවෙ ලා දැවිල්ලක් එක්ක මිසිලින් නෝන ආපහු ගෙදර ආව.
ඒත් එදාත්, ඊට පස්සෙ දවසෙත්, ඊළග සුමානෙත්, ඊළඟ අවුරුද්දෙත් – අවුරුදු ගාණකිනුත් බෝපෙත්ත ගෙදර ආවෙ නෑ.
—————————–
දෙහිවල කනත්තෙ අදාහනාගාරෙ මිනියක් පිච්චෙනව. ඒ කුසුමාවතීගෙ මස්සිනා. සුදු ඇඳගත් සෙනඟ අතරෙ ආදාහනාගාරෙ බිත්තියට හේත්තුවෙලා ඉන්න කොණ්ඩේ පොකුටු වෙච්ච තරුණ පහේ පිරිමි කෙනෙක්, පරණ, ඒත් පිරිසිදු කොට කලිසමකුයි, මිකී මවුස් ඉන්න ටී කමිසෙකුයි ඇඳගෙන ජෑම් බනිසක් වික වික ඉන්නව. නළ දත් පෙන්න පෙන්න හිනාවෙනකොටයි ඒ බෝපෙත්ත කියල කුසුමාවතී අඳුනගත්තෙ. කුසුමාවතී ළඟට ගිහින් කතා කළා. බෝපෙත්ත බයෙන් වගේ බිත්තියට ඇකිලුණා.
” කොහෙන් ඇවිත් වැටුණද දෙයියො තමා දන්නෙ.. කාලයක් බොරලැස්ගමුවේ හිඟා කාපු එකෙක්ලු.. මං ඉතින් කන්න ටිකකුයි අඳින්න ටිකකුයි ගෙනත් දෙනව. කෙස් වැවුණම කපනව. අනේ දරුවෙක්නෙ.. අපේ ගෑණිත් කැමතියි ගෙදර ගෙනිහිල්ල තියාගන්න.. ම්හු.. බෑ.. ගෙවල්වල ඉඳල පුරුදු නෑ.. මෙතනම තමා.. ” ආදාහනාගාරෙ බලාගන්න මනුස්සය කියනව. එයා අඟුලානෙ කෙනෙක්.
“ඔහොම අය ඉන්න හෝම් තියෙනව. ගමේ එකෙක්නෙ.. ඒ හින්ද අතාරින්න බෑනෙ .. ” කුසුමාවතීගෙ විස්තරේ අහපු සිරි මහත්තය කියනව. මේ වෙද්දි බෝපෙත්තගෙ ගෙදර අය ගමෙත් නෑ. අන්තිමට සිරි මහත්තය ගමේ දෙන්නෙක් එක්ක දෙහිවල කිට්ටුව නිවාසෙකට බලෙන්ම අල්ලන් ගිහින් බෝපෙත්තව දානව. බෝපෙත්ත ආදාහනාගාරෙ බලාගන්න මනුස්සයගෙ කලිසමේ එල්ලිල අඬනව. “මයෙ පුතා යන්න දෙයියො.. මං මයෙ පුතාව බලල යන් එනවනෙ…ලොසින්ජර අරන් එන්නම් අම්මා.. යන්න දැන්.. ” ආදාහනාගාරෙ බලාගන්න මනුස්සය කඳුළු පුරෝගෙන බෝපෙත්ගෙ ඔලුව අතගානව.
“අනේ මහත්තයො..ඒ වගේ තැනක හිටියොත් පින්නෙ හිරිකඩේ දුක් විඳින්නෙ නැතුව නිදාගන්න තැනක්වත් ලැබෙයි..” ඒ මනුස්සය සිරි මහත්තයට කියනවා.
ඊළඟට ආවෙ වෙසක් දවස්. හෝම් එකේ අයටත් සිල්. වෙසක් ඉවරවෙලා ගිහින් බෝපෙත්තව බලල එන්න ඕන කියල ආදාහනාගාරෙ බලාගන්න මනුස්සය හිතනව. ඒත් ආයෙම වතාවක් එයා බෝපෙත්තට ලොසින්ජර අරන් එන්න කලින් බෝපෙත්තව එයාගෙ අම්ම ඇවිත් එක්කගෙන ගිහින්. යන්නම ගිහින්.
සමහරවිට උප්පැන්නයක් තියෙන්න ඇති, ඒත් හරියටම දන්නෙ නැති බෝපෙත්තට මරණ සහතිකයක් ලැබෙනව. ජීවත් වුණාද කියල ෂුවර් නැති වුණාට මළා කියල ෂුවර් කියන්න වගේ ආපු ඒ සහතිකේ මරණයට හේතුව “හර්ද්යාබාධයක් ” කියල ලියවල තියෙනවා. කවුරුත් නොදන්නව වගේ හිටියට බෝපෙත්තට හදවතකුත් තිබිල තියෙනව.
අවුරුදු තුනක්ම බෝපෙත්තට හෙවන වුණු දෙහිවල කනත්තෙම කෙළවරක බෝපෙත්තට වලක් කැපෙනව. කවුරුත් නොහඳුනන කෙළවරක බෝපෙත්තගෙ කතාව ඉවර වෙනව.
නත්තල් හීතල එනව. ජනේරුව එනව. අවුරුදු ඊළඟට. රතිඥ්ඥ පුපුරනව. වෙසක් මාසේ මල් පිපෙනව. බන ඇහෙනව. දන්සල් පෝලිම් හැදෙනව. පොසොන් පහුකරන් ඇසළත් ඊළඟට ආයේ නත්තලුත් එනව. දෙහිවල කනත්තෙ කෙළවරක නමක් නැති සොහොනක් උඩ මල් පිපෙනව.
අපි කාටත් ජීවිතේ කොහේදී හරි බෝපෙත්තෙක් හමුවෙනව. කන්න ටිකක්, ඉන්න තැනක්, ආදරේ ටිකක් විතරක් ඇරෙන්න වෙන මොනවත්ම ඕන නැති බෝපෙත්තෙක්. සදාකාලික ළමා කාලයක තනි වෙච්ච බෝපෙත්තෙක්. කවදාවත් ළමා කාලයක් නොලැබුණු, කයින් විතරක් වැඩුණු බෝපෙත්තෙක්. ඔබට – මට වගේ ලොකු හීන මොකවත්ම නැති, ආදරේ විතරක්ම ඉල්ලන අහිංසකයෙක්.
ඔබත් මමත් දවස ගානෙ ආදරේ නාස්ති කරද්දි, ඒ අය ආදරේ නැතිවම මැරිල යනවා.
—————————————————————————
* සත්ය සිදුවීමකි. බෝපෙත්තා මියයනවිට ඔහුගේ ශාරීරික වයස අවුරුදු විසි හතකි. මානසික වයස අවුරුදු පහකි.
International Day of the Disappeared 2018
ඔබ යළි (නො) එන බව (නො) දනිමි
————————————————-
ඔබ යළි (නො) එන බව (නො) දනිමි,
මළ සිරුරු නැති වුනට,
මතක බණ හිමි නැති.
ඔබ නමින් උපත ලද,
රාහුලයෝ නිදති-
(එහෙත් උන් අවදියෙනි,
අවදි සිහින දකිමිනි.)
මා නිදි නැති;
මසැස සහ මනසද,
නො පියවෙති.
මතක පද අමුණමි.
ඔබ කොහේ හෝ නිදනු ඇත සිතමි.
තෘණ පතක් යට,
පස් පිඩල්ලක් තුරුලක,
සිඳු රළ අතර හෝ,
කොරල් යහනක් මත-
ඔබ නිදනු ඇත සිතමි.
ලියන මේසය මත,
යැවීමට ලිපිනයක් නො මැති හෙයින්,
ලිවීමට ගොස් අතරමග නතරකළ
කිසිදා නො ලියවෙන ලියුමකි.
අවසාන අත්සනට පසු,
මේසය මත ඔබ අමතක කර ගිය,
නිහඬ කළ,
තීන්ත ගල් වූ පාකර් පෑනකි.
මාවත අයිනක තිබී,
පසුව හමුවිය,
ගෙවී ගිය පාවහනක්,
ඒ අවසාන උදෑසන,
ඔබ විසින් පැළඳ සිටි.
ඔබ යළි (නො) එන බව (නො) දනිමි,
මළ සිරුරක් නැති හෙයින්,
මතක බණ ඔබට හිමි නැති-
ඔබ ගලවාගෙන ගිය තැන-
හිස් කළු කුහරයකි,
කළු ම කළු හෙවනැල්ලකි.
ඔබ යළි (නො) එන බව (නො) දනිමි.
මළ සිරුරු නැති වුනට,
මතක බණ හිමි නැති.
අතුරුදන් වූ තැනැන්තන් පිළිබඳ ජාත්යන්තර දිනය අදයි. මියයාම යනු අවසානයකි. ඉවර වීමකි. එහෙත් අතුරුදන් වීම් එසේ නොවේ. සිදුවන්නේ කුමක්ද සහ සිදුවූයේ කුමක්ද යන්න නොදැන, ඒ සඳහා කිසිවක්ම කරගත නොහැකි තත්ත්වයක ජීවත්වීමට සිදුවීම මරණයක නිශ්චිත අවසානයකට වඩා අතිශ්ය අසීරුය.
අතුරුදන්වූවන් සමඟම අතුරුදන් වූ බොහෝ දේ විසින් ඉතිරිකළ හිස්තැන් සමඟ ජීවත් වීමට ඉතිරි වී සිටින්නන්ට සිදුවේ.
The drawing is inspired by Melancholy by Albert György & is on display in Geneva, Switzerland.
පාන බෝධිය බෝධිසත්කම
පේන දුර සිටි තාත්තේ,
හෝඩි අකුරෙන් මල් කපන්නට
බෝර පිපිරවු තාත්තේ. .
වහම කවියක අකුරු ගලපා
සෙත් පිරිත් කිව් තාත්තේ,
රහම දේවල් ඉතුරු කරලා
ලුණු කඳුළු බිව් තාත්තේ. .
බෙලෙක් තේකෙං නහර පොඟවා
වළං රත් කළ තාත්තේ,
බෝර සද්දෙන් මාර යුද්ධය
පරද්දා ආ තාත්තේ.
කාස පපුවක් කාසි කරලා
හිනා ගෙන ආ තාත්තේ,
මාතොටින් බස්සෙහෙක නැගලා
වැලිසරට ආ තාත්තේ.
මහා මේරුව කැබලි කර කර
දූවිල්ල ඉඹි තාත්තේ,
මාස කාසිය කාස වීලා
හුස්ම හංගපු තාත්තේ.
සැත් පිහියකට පපුව දීගෙන
නිදාගෙන හිටි තාත්තේ,
මරණෙ හේතුව හොයපු පිහි තල,
කිව්වෙ මොනවද තාත්තේ
ඉපල් පපුවක සෙනේ කඳුරක්
දරාගෙන සිටි තාත්තේ,
එවන් පපුවක විදිය කොහොමෙයි
පලල බැලුවද තාත්තේ?
අමර – නයනා විසින් එක ශ්රේණියේ පෙළ පොත් හරහා මැවූ මිහිරියාව ඔබට මතක ඇතැයි සිතමි. අමරාත් නයනාත්, පසුව සාමාත් සිටියේ සල් ගසක් යටය. පෙළ පොතේ සල් ගසේ රූපයක්ද තිබුණි. ඒ ගසේ මුල සිට මුදුන දක්වා, රෝස පැහැති මල් පිරුණු ශාඛයකි.
ඒත් ඒ ඇත්තටම සල් ගසද ?
අපි වැඩිදෙනෙක් “සල්” යැයි හඳුන්වන ගස කුමක්ද?
ශ්රී ලංකාවේදී සල් ගස ලෙස වරදවා අර්ථකථනය කර ඇත්තේ 1881වසරේදී බ්රිතාන්ය ජාතිකයන් විසින් ලංකාවට හඳුන්වා දුන් ශාකයකි. එක ශ්රේණිය සිංහල පෙළ පොතේ චිත්රයට නගා තිබෙන්නෙත් ඒ ශාඛයයි.
Couroupita guianensis යන උද්භිද විද්යාත්මක නාමයෙන් හඳුන්වන මේ ශාඛය සාමාන්ය ව්යවහාරයේ හැඳින්වෙන්නේ cannonball tree හෙවත් ‘කාලතුවක්කු උණ්ඩ ගස’ යන නමිනි.
මේ ශාඛය දකුණු ඇමරිකාව නිජබිම කර ගත් ශාඛයකි.
“ඒ ගහට ඉංග්රීසියෙන් කියන්නේ කැනන් බෝල් ට්රී, මොකද එහි ගෙඩිය නැතිනම් ඵලය හරියට කාලතුවක්කු උණ්ඩයක් වගෙයි” ජාතික උද්භිද උද්යාන දෙපාර්තමේන්තුවේ හිටපු අධ්යක්ෂ ජෙනරාල් මහාචාර්ය සිරිල් විජේසුන්දර වරක් බී.බී.සී සේවය හා සාකඡ්චාවකට එක්වෙමින් කියා සිටියා.
1893-1900 කාලය තුළ සම්පාදනය කෙරුණු ‘Flora of British Ceylon’ නමැති ග්රන්ථාවලියට පෙර ලියවුණු ‘Flora of British India’ නමැති අත්පොතේ හඳුන්වා දීමේ ශාකයක් වශයෙන් හෝ ‘කාලතුවක්කු උණ්ඩ ගස’ පිළිබඳ සඳහනක් නොමැති බවත් මහාචාර්ය සිරිල් විජේසුන්දර මෙහිදී පෙන්වා දුන්නා.
‘කාලතුවක්කු උණ්ඩ ගස’, සල් ගස ලෙස වරදවා වටහා ගැනීම ශ්රී ලංකාව මෙන්ම තායිලන්තය තුළත් දැකිය හැකි බව කී මහාචාර්යවරයා,” මට හිතෙන විදිහට තායිලන්තයටත් මේ වැරැද්ද හඳුන්වා දෙන්න ඇත්තේ ශ්රී ලංකාවෙන් වෙන්න ඇති. නමුත් මේ ශාකය ඉන්දියාවේ, ලංකාවේ අඩුම තරමේ ආසියානු කලාපයේ ශාකයක් නොවෙයි. මෙය බ්රිතාන්යයන් විසින් හඳුන්වා දුන් විසිතුරු ශාකයක්,”
එසේනම්, ” සල් ” ගස කුමක්ද?
shorea robusta යන නමින් හැඳින්වෙන සැබෑ “සල්” ගස සුදු පැහැති සුගන්ධවත් මල් සහිත ගසකි. මේ ගස එතරම් සුලබව නොවූවත්, ශ්රී ලංකාවේද දකින්නට තිබේ. මෙය සුගන්ධවත්, කුඩා මල් පිරුණු ගසකි. නේපාලයේ සහ ඉන්දියාවේ, සිදුහත් කුමාරෝප්පත්තිය පෙන්වන සිතුවම්වල දක්වා ඇත්තේද මේ ශ්වේත වර්ණ මල් පිරුණු ශාඛයයි.
මේ ශාඛයේ විවිධ ප්රභේද ද තිබේ. ඇතැම් ප්රභේදවල පත්ර ඉතා කුඩාය.
ත්රිපිටකයේ දීර්ඝතම සුත්රය වන මහා පරිනිබ්බාන සූත්රයේ බුදුන් වහන්සේ පිරිනිවන් පාන අවස්තාව විස්තර කෙරෙන්නේ, සල් ගස් දෙකක් අතර සැතපී සිටින බුදුන් වහන්සේගේ සිරුර, වැසී යන සේ සල් ගස් සිය සුදු පැහැති මල් හෙලන්නට වුණා .. ” ලෙසටයි.
එමෙන්ම බුද්ධ කාලීන සමාජයේ බ්රාහ්මණ උගැන්වීම් අළලා ලියවුණු බ්රාහ්මණ භාෂිතයේ සල් ගස හැඳින්වෙන්නේ ඉතා කුඩා සුදු, ඔසු ලෙස භාවිතා කරන මල් සහිත ගසක් ලෙසටයි.
මීට අමතරව විභූතිභූෂණ ඛන්දෝපාධ්යා විසින් රචිත අපරාජිත ජීවිතයක් හි, වෙළෙන්දන් විසින් රස කැවිලි ඔතා දෙනු ලබන්නේත් සල් කොළවලයි. ඉන්දියාවේ ඇතැම් ප්රදේශවල අදටත්, තෙල් සහ පැණි සහිත ආහාර සල් පත්රවල ඔතා දෙනු දකින්නට පුළුවන්.
වරද සිදුවුණේ කොහොමද?
අපේ රටේ ඇත්තන් සල් ගස සහ කාලතුවක්කු උණ්ඩ ගස පටලවා ගැනීම කවදා සිදුවූවාදැයි නිශ්චිතවම කිව නොහැකි වූවත්, එය සිදුව ඇත්තේ ඉතාමත් ඈත අතීතයේ නොවන බව නම් කිව හැකියි. එම් සාර්ලිස් විසින් අඳින ලද බුද්ධ චරිතය සිතුවම්වල, සිදුහත් උපත සිදුවන දර්ශනයේ ඇත්තේද සිදු මල් සහිත ගසකි.
අදටත් ඇතැම් සිංහල වෙද පොත්වල ඇති චර්ම රෝග සුවකරන බෙහෙත් වට්ටෝරුවක, සල් මල් උණු දියේ තම්බා, ඒ ජලයෙන් ස්නානය කිරීම පිළියමක් ලෙස දක්වා තිබේ. “සල්මල් සේරුවක් තම්බා” යනුවෙන් එහි හැඳින්වෙන්නේ, එක මලක් සේරුවෙන් එකක් තරම් විශාල කාලතුවක්කු උණ්ඩ ගසේ මල් විය නොහැකි බව සාධනීයය.
කිසිවෙකු විසින් සල් ගස යයි වරදවා කාලතුවක්කු උණ්ඩ ගස හඳුන්වා දෙන්නට ඇති අතර එය අපේ පරම්පරාවේ මනසේ වැරදියට රෙජිස්ටර් වූයේ අමර – නයනා මල් කැඩූ එක ශ්රේණියේ පොතෙන් බව කිව යුතුය.
වරද්දා ගත්තේ අපි විතරද?
අපොයි නැහැ. කාලතුවක්කු උණ්ඩ ගස සල් ගස යනුවෙන් වරදවා වටහා ගැනීම තායිලන්තයේත් සිදුවනවා. ඔවුන්ගේ සිතුවම්වල පවා රෝස පැහැති විශාල මල් සහිත ගසක් දකින්න පුළුවන්.
ඒ විතරක් නෙමෙයි, මුලින්ම මේ ගස් මාරුව කරගත්තේ අපි නොවෙන්නත් පුළුවන්.
ඉතින් අපි මොකද කරන්නෙ?
දන්නා දැනුම බෙදාගන්නවා හැරෙන්නට අපිට කළ හැකි කිසිවක් නැහැ. එහෙත් කියවන්නන් එය පිළි නොගන්නට ඇති ඉඩ, මේ දැනුම බෙදාගන්නට යමෙකු දක්වන කැමැත්තට වඩා වැඩි වෙන්නට පුළුවන්. මිනිසුන් වශයෙන් අපි සාමාන්යයෙන් එල්බ ගත් තීරණයක් වෙනස් කිරීමට අකමැතියි. කරුණක වැරදි – නිවැරදි බව පිළි ගන්නවාට වඩා අපි බොහෝ දෙනෙකු කැමති අවසානය දක්වාම අපේ මතය වෙනුවෙන් සටන් කරන්නයි.
එහෙත් ඇත්ත ඉන් වෙනස් වන්නේ නැතිබව අපේ අමරලාත් – නයනාලාත් මතක තබාගෙන සිටීම ඉතා වැදගත්.
————————–
මූලාශ්ර :-
BBC පුවත් සේවය, විකිපීඩියා නිදහස් විශ්වකෝෂය, බ්රිටැනිකා විශ්වකෝෂය, මහා පරිනිබ්බාන සූත්රය, sundaytimes පුවත්පත, ප්රකට සිතුවම් කිහිපයක්, විභූතිභූෂණ ඛන්දෝපාධ්යා විසින් රචිත අපරාජිත ජීවිතයක්, Buddhist Brahmans කෘතිය (බ්රාහ්මණ භාෂිත යනුවෙන් සිංහලට වර නැගුවේ මේ කෘතියයි.)
.
සමහරක් හීන ඇත –
දකින්නත් පෙර,
අමතකම වී යන .
අහු කොන් ඉතිරි වී,
වරින්වර මතුවෙන
රුදු නිය පහරය –
කිසිදා සුව නොවෙන
සුව වීමටද ඉඩ නොදීමෙන්,
රිදී රිදී සුවපත් වෙන
ඉතා කෙටි ගමන්වල,
අතරමඟ හමුවන –
සමහරක් කවි ඇත,
නොලිය යුතු වූවද ලියවෙන
නොයුතුයි සිතෙන
සියල්ල සිදුවෙන –
යුතු කිසිවක් ම සිදු නොවෙන,
වියහැක විය යුතු
හොඳම දෙය.
ප්රේමය කියන්නේ,
පසුම්බි පතුලක
සඟවා තැබූ
කෙස් ගසකට –
දෙකකට
.
හාද්දක් දෙනවිට
කමිස බොත්තමක දැවටී,
ලෙහී ගිය,
ඔබ ඉතා නොසැලකිල්ලෙන් අමතකව,
අසුන මත දමා ගිය – .
පසුම්බි පතුලක
සඟවා තබන ලද,
විටින් විට එළියට ඇද බැලෙන – .
ඇතැම් විට ප්රේමය කියන්නේ,
ඔබ අමතකව දමා ගිය
කෙස් ගසක් දෙකක් සිඹින එක;
ශුන්යයක අල්පයක
රැඳෙන එක.